Kể từ 01/01/2020, mức giới hạn hàm lượng lưu huỳnh trong dầu nhiên liệu hàng hải sẽ giảm xuống mức 0,5% (trước đó mức giới hạn lưu huỳnh -S là 3,5%). Quy định về hàm lượng lưu huỳnh trong dầu nhiên liệu hàng (Quy định IMO 2020) sẽ bắt buộc tuân thủ đối với tất cả tàu vận tải thương mại hoạt động ngoài khu vực kiểm soát khí thải chỉ định. Khu vực kiểm soát khí thải chỉ định bao gồm các vùng biển như biển Baltic, biển Bắc, khu vực Bắc Mỹ, khu vực biển Caribbean của Hoa Kỳ. Khu vực kiểm soát khí thải chỉ định đã nâng mức giới hạn hàm lượng lưu huỳnh là 0,1%.

Mức giới hạn hàm lượng lưu huỳnh trong dầu nhiên liệu hàng hải tuân thủ Quy định IMO 2020 sẽ đồng nghĩa với việc giảm 77% tổng lượng khí thải SOx từ hoạt động vận tải biển, tương đương với mức giảm hàng năm 8,5 triệu tấn SOx. Khói bụi mịn hình thành trong quá trình đốt cháy nhiên liệu cũng giảm tương ứng.

Kết quả tích cực dự báo khi áp dụng IMO 2020 là sẽ giảm số lượng các ca đột quỵ, hen suyễn, ung thư phổi, bệnh tim mạnh, bệnh phổi giúp giảm bệnh tật cho con người. Cắt giảm khí thải SOx từ hoạt động vận tải biển sẽ ngăn ngừa mưa axit và quá trình axit hóa đại dương, mang lại lợi ích cho nông nghiệp, lâm nghiệm và giúp duy trì các loại thủy sản.

Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) là cơ quan chuyên trách của Liên hiệp quốc chịu trách nhiệm phát triển và áp dụng các tiêu chuẩn để ngăn ngừa ô nhiễm từ vận tải biển cũng như sự an toàn, hiệu quả và an ninh hành hải. Giới hạn mới về hàm lượng lưu huỳnh trong dầu nhiên liệu hàng hải là một phần của Công ước Quốc tế về phòng chống ô nhiễm do tàu gây ra (MARPOL) của IMO.

Quyết định cắt giảm hàm lượng lưu huỳnh toàn cầu đối với nhiên liệu hàng hải xuống còn 0,5% đã được IMO đưa ra vào năm 2008 và được xác nhận lại vào tháng 10 năm 2016. IMO và các bên liên quan đã thực hiện một khối lượng công việc chuẩn bị khổng lồ để đảm bảo việc chuyển đổi dầu nhiên liệu hàng hải một cách thuận lợi. IMO đã soạn thảo, thống nhất và ban hành một loạt các hướng dẫn để giúp ngành hàng hải và các quốc gia thành viên chuẩn bị. Các hướng dẫn đã được ban hành như hướng dẫn lập kế hoạch thực hiện trên tàu (nhằm giải quyết các vấn đề như đánh giá rủi ro đối với nhiên liệu mới; làm sạch két chứa nhiên liệu) và hướng dẫn kiểm soát tuân thủ của các chính quyền hàng hải.

Tổng thư ký IMO - ông Kitack Lim cho biết: “Trong ba năm qua, các quốc gia thành viên của IMO, ngành vận tải biển và cung ứng nhiên liệu đã làm việc không biết mệt mỏi để chuẩn bị cho sự thay đổi lớn này đối với hàm lượng lưu huỳnh trong dầu nhiên liệu hàng hải.”

Ông Kitack Lim tin tưởng rằng những lợi ích sẽ sớm được cảm nhận và thực hiện chuyển đổi dầu nhiên liệu hàng hải sạch hơn sẽ diễn ra suôn sẻ. Ông Kitack Lim cũng đánh giá rất cao tất cả các nhà máy lọc dầu, các chủ tàu, thuyền viên, các hiệp hội công nghiệp và mọi thành phần liên quan trọng việc chuẩn bị cho sự thay đổi cực kỳ quan trọng này sẽ mang lại lợi ích tích cực cho sức khỏe con người và môi trường.
Nhằm mục đích cung cấp dầu nhiên liệu hàng hải theo quy định mới, các nhà máy lọc dầu có thể phối trộn để cung ứng dầu nhiên liệu với hàm lượng lưu huỳnh cao hơn hoặc thấp hơn chuẩn quy định. Các phụ gia có thể được sử dụng để tăng cường các tính năng khác của dầu nhiên liệu (ví dụ như bôi trơn…). Tàu biển có thể sử dụng các loại nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh ở mức thấp hơn quy định, thậm chí có thể sử dụng nhiên liệu không chứa lưu huỳnh như khí tự nhiên hóa lỏng – LNG hay nhiên liệu sinh học. Tuy nhiên việc sử dụng các loại nhiên liệu phối hợp và kết hợp được khuyến nghị cần xem xét, loại trừ các rủi ro trên tàu. Các chủ tàu nên tham khảo các tiêu chuẩn của Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO) có liên quan (ISO 8217 và ISO/PAS 23263) và kiểm tra tính tương thích, tính ổn định và các đặc tính liên quan khác của nhiên liệu tuân thủ sẽ được sử dụng.

Hạn chế các chất gây ô nhiễm không khí từ hoạt động vận tải biển bằng cách lắp đặt các hệ thống làm sạch khí thải còn gọi là máy lọc bụi được chấp thuận của quốc gia tàu mang cờ là một phương thức thay thế yêu cầu giới hạn hàm lượng lưu huỳnh. Máy lọc bụi loại bỏ khí thải SOx đối với khí thải từ động cơ và nồi hơi tàu thủy cho phép các tàu đã được đầu tư và trang bị tiếp tục sử dụng dầu nhiên liệu nặng theo hướng dẫn của IMO.

Một thông tin tích cực, Nhà máy Lọc dầu Bình Sơn (BSR) của Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam đã sản xuất thành công dầu nhiên liệu hàng hải (MFO) có hàm lượng lưu huỳnh thấp <0,5% rất phù hợp để sản xuất MFO 0,5%S. Sản phẩm dầu FO của BSR có sản lượng sản xuất khoảng 192.000 tấn/năm. Từ năm 2018, BSR đã bắt tay vào thực hiện nghiên cứu sản phẩm MFO. Tháng 9/2019, BSR đã sản xuất thử nghiệm thành công sản phẩm MFO tại phòng thí nghiệm và đã đạt các yêu cầu chất lượng nghiêm ngặt. Hiện nay, hệ thống phối trộn, kiểm soát chất lượng và hệ thống xuất bán sản phẩm MFO của BSR đã sẵn sàng. Ngày 02/12/2019, BSR đã xuất bán lô sản phẩm MFO đầu tiên cho khách hàng với sản lượng khoảng 6.000 tấn.

Vũ Minh Phú